به نقل از «آنا»

هوش مصنوعی چه تاثیری بر آموزش همگانی دارد؟

تاریخ انتشار: ۶ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۳۹۶۳۱۶

گروه جهان خبرگزاری آنا- رشد روزافزون محبوبیت برنامه‌های مبتنی بر هوش مصنوعی که در کسری از ثانیه قابلیت هایی چون خلق تصاویر، ویدئوها، موزیک، کُدنویسی و ایجاد متون نوشتاری متنوع را به نمایش می‌گذارند، همزمان موجی از تحسین و در عین حال نگرانی را در سراسر جهان موجب شده است. 

آنچه ابزار‌های هوش مصنوعی انجام می‌دهند، گاهی چنان چشمگیر و قانع کننده است که ناخودآگاه این تصور را ایجاد می‌کند که با موجودی هوشمند سروکار داریم که قابلیت درک سوالات مان را دارد و پاسخ هایش از روی درک و شعور است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این تحول برای عموم مردم به مثابه وقوع انقلابی ناگهانی در عرصه فناوری است- انقلابی که سرشار از فرصت‌های بالقوه و در عین حال مخاطراتی است که می‌تواند جهان ما را دگرگون کند.

بیش از هرچیز، آنچه به ویژه در ماه‌های اخیر شاهد بوده ایم حاکی از آن است که فناوری مبتنی بر هوش مصنوعی که سابق بر این، پشت در‌های بسته در اختیار پژوهشگران بود، اکنون از پرده برون افتاده و نه تنها با قرار گرفتن در معرض دید عموم مردم، علاقه و اشتیاق سرمایه گذاران را به خود جلب کرده است، بلکه شرایطی را پدید آورده که این قبیل برنامه‌های فناورانه، در فرصت تعامل با اجتماع، از سوی میلیون‌ها کاربر به آزمون گذاشته می‌شوند.

این در حالی است که در شرایط معمول، هیچ شرکتی نمی‌توانست این حجم از فعالیت و تبادل اطلاعات را برای ابزار‌های هوش مصنوعی خود تضمین کند.

سال میلادی گذشته، برنامه‌های تبدیل متن به تصویر مانند «میدجرنی»، «استیبل دیفیوژن» یا «دال- ای» توجه هزاران کاربر جدید و کنجکاو از سراسر جهان را به خود جلب کرد، اما این مبحث زمانی به اوج خود رسید که شرکت «اوپن‌ای آی» در دسامبر ۲۰۲۲ از برنامه مشابهی با نام «چت جی پی تی» رونمایی کرد.

 جی پی تی یک چت روبات است که می‌تواند زبان طبیعی را بفهمد و بر اساس برنامه و تعاملات قبلی خود، پاسخ تولید کند. هوش مصنوعی به‌کار رفته در این برنامه می‌تواند به سؤالات، از اطلاعات ساده تا پیچیده پاسخ دهد.

از نظر «نوام چامسکی» مشکل اساسی ابزاری مانند چت جی پی تی عدم تمایز میان اطلاعات واقعی و غیرواقعی است چراکه قادر به تمایز این دو نیست

پاسخ‌های حاصل از این چت روبات که ظرف چند ثانیه ارائه می‌شود، به قدری منسجم است که در بسیاری از موارد گمان می‌کنید که در تعامل با یک انسان هوشمند قرار دارید.

این فناوری به سرعت برق و باد جامعه انسانی را شیفته خود کرد و به نظر می‌رسد که محبوبیت آن ماندگار باشد حال آنکه در نگاه بسیاری از کارشناسان، آنقدر‌ها هم که انتظار می‌رود، زمینه ساز تغییر و تحولی که به رشد نوع بشر کمک کند، نخواهد بود.

برای نمونه، ژانویه سال میلادی جاری (۲۰۲۳)، «نوآم چامسکی» که پدر علم زبان شناسی معاصر است و تاریخچه هوش مصنوعی را به دقت دنبال می‌کند، درباره نواقص جبران ناپذیر چت جی پی تی هشدار داد. به گفته این اندیشمند، مشکل اساسی چت جی پی تی عدم تمایز میان اطلاعات واقعی و غیرواقعی است چراکه این ابزار هوش مصنوعی فهمی از آن‌ها ندارد و نمی‌تواند میان این دو تفاوتی قائل شود.

چامسکی اینگونه استدلال می‌کند که به واسطه این نقص، چت روبات جی پی تی نمی‌تواند هیچ تعامل علمی یا مهندسی سازی شده‌ای را داشته باشد الا اینکه «به بعضی دانش آموزان در تقلب یا چیزی مثل آن کمک کند».

واقعیت این است که روز به روز، حقه‌های قدیمی مانند رونویسی از روی ویکی پدیا جای خود را به فناوری‌هایی می‌دهد که می‌توانند ظرف چند ثانیه همان کار را به گونه‌ای خلاقانه‌تر و حتی قانع کننده‌تر انجام دهند. با توجه به این واقعیت، جای این پرسش باقی می‌ماند که «آیا آموزگاران هم به اندازه دانش آموزان برای گنجاندن هوش مصنوعی در کلاس‌های درس و زندگی روزمره آمادگی یا حتی اشتیاق دارند»؟

مخاطرات هوش مصنوعی برای آموزش همگانی

از نظر «خوزه مورالس» پژوهشگر اسپانیایی فعال در حوزه هوش مصنوعی، ظهور چنین فناوری در مقطع فعلی آنقدر‌ها هم مخرب نیست و چنانچه چت جی پی تی از همین فردا به مدارس عرضه شود، بی آنکه قابل رقابت با کتاب‌های درسی باشد، فقط به اتلاف وقت منجر خواهد شد.

از نظر برخی کارشناسان، نباید هوش مصنوعی را ابزاری قابل اعتماد برای انتقال دانش معرفی کنیم چراکه تصمیم گیری برمبنای نتایج حاصل از آنها اقدام معقولانه ای نیست

وی در این باره می‌گوید: ابزار‌های هوش مصنوعیِ فعلی برای استفاده از تفکر انتزاعی، استدلال با فهم آنچه تولید می‌کنند، برنامه ریزی نشده اند. همه آنچه که آن‌ها انجام می‌دهند این است که به مدد حجم عظیمی از داده ها، از ساختار متن و اطلاعاتی که نوع بشر در اختیارشان قرار می‌دهد و همچنین الگو‌های تکرار پذیر، برای تولید محتوا استفاده کنند.

مورالس که استاد منطق کامپیوتر و عضو دپارتمان هوش مصنوعی دانشگاه پلی تکنیک مادرید است، در ادامه می‌افزاید: اینکه به مخاطب القا کنیم آنچه که ابزار‌های هوش مصنوعی انجام می‌دهند، به نوعی هوشمندانه است، امر خطرناکی است. این خطرناک است که مردم را به سمت این باور سوق دهیم که می‌توانند بر مبنای نتایج حاصل از هوش مصنوعی تصمیم‌های مهمی اتخاذ کنند. خطرناک است که آن‌ها را ابزاری قابل اعتماد برای انتقال دانش معرفی کنیم چراکه آن‌ها فقط در نیمی از موارد به شما اطلاعات درست ارائه می‌کنند و در نیمی دیگر، با استناد به اطلاعات نادرست و در عین حال غیرقابل تشخیص، می‌توانند مشاوره‌های گمراه کننده‌ای ارائه کنند.

از نظر مورالس، در حال حاظر، کتاب‌ها به مراتب قابل اعتمادتر از چت جی پی تی هستند به ویژه آنکه هر کشوری بسته به شرایطش محتوای کتاب‌های درسی را تنظیم می‌کند، اما فقط چند شرکت در سراسر جهان توانایی پردازش محتویات چت جی پی تی را دارند و جای این پرسش باقی می‌ماند که آن‌ها تا چه حد قابل اطمینان هستند.

این استاد دانشگاه مادرید می‌افزاید: با این اوصاف، تا زمانی که خودمان توانایی اعمال نفوذ بر هوش مصنوعی را نداشته باشیم، باید درباره اینکه دانش ارائه شده از سوی آن‌ها را چه کسانی تدارک دیده اند محتاط باشیم و از اشتباهی که در رابطه با شبکه‌های اجتماعی مرتکب شدیم، بپرهیزیم.

از فناوری واهمه نداشته باشیم

اما «رُز لوکین» محقق آزمایشگاه دانشِ کالج دانشگاهیِ لندن نظر متفاوتی دارد. به گفته وی، «ضرورت تغییر بیش‌تر از ترس حس می‌شود». 

وی در این باره می‌گوید: نظام‌های آموزشی تنوع زیادی دارند و برخی از آن‌ها برای اینکه دانش آموزان را به همزیستی و در نهایت بهرمندی از هوش مصنوعی عادت دهند، آمادگی بیشتری دارند. اما یک چیز قطعی است: موسسات و نظام‌های آموزشی باید به چت جی پی تی به چشم یک فرصت نگاه کنند و در الزام به تغییر، از آن استقبال کنند.

کارشناسان دیگری هم هستند که می گویند به جای فرار از فناوری، باید ابزارهای هوش مصنوعی را در محیط های آموزشی بپذیریم و افکار عمومی را برای استفاده درست از آنها آماده کنیم

از نگاه افرادی مانند لوکین، استفاده معقولانه از هوش مصنوعی، روند یادگیری را جذاب‌تر می‌کند و فرصتی به دانش آموز می‌دهد که گام برداشتن در مسیر آموزش را به تجربه‌ای شخصی بدل کند. 

کارشناسانی مانند لوکین یک استدلال دیگر هم دارند مبنی بر اینکه دیگر کار از کار گذشته و ظهور ابزار‌هایی مثل چت جی پی تی، دنیای آموزش را در برابر این حقیقت انکارناپذیر قرار داده که از این پس از تبعات هوش مصنوعی در امان نیست و باید آن را به عنوان بخشی جدایی ناپذیر بپذیرد. پس به جای اینکه از فناوری فرار کنیم یا آن را ابزاری برای تقلب ببینیم، باید افکار عمومی را برای استفاده درست از این ابزار آماده کنیم.

«مارتین هنری» هماهنگ کننده تحقیق در موسسه آموزش بین الملل هم نظری مشابه با لوکین دارد و می‌گوید: ما باید به دانش آموزان شهروندی دیجیتال را بیاموزیم و آن‌ها را با ایده امنیت دیجیتال مأنوس کنیم. فعلا در حال دست و پنجه نرم کردن با فناوری هستیم که پیش از این وجود نداشته، اما از این پس بسته به نحوه تعامل ما، می‌تواند تاثیری عمیق بر زندگی مان داشته باشد.

اما هنری هم مانند مورالس درباره اینکه تصمیم هایمان را با اتکا به هوش مصنوعی اتخاذ کنیم، هشدار می‌دهد چراکه بسته به برنامه یا اطلاعاتی که به این ابزار داده شده است، ممکن است به یک الگوریتم نژادپرستانه یا باور اشتباه برسیم.

البته، وقتی پای آموزگاران در میان باشد، به نظر می‌آید که هضم فناوری در مبحث آموزش، نیازمند گذر زمان باشد. تقریباً برای همه وضع به همین منوال است و در همان حال که هوش مصنوعی و حقیقت مجازی راه خود را به مدارس باز می‌کنند، همه به نوعی درگیر برقراری رابطه با آن‌ها هستیم.

نهایت آنکه به گفته «پاسی سالبرگ» استاد آموزش در دانشگاه «کراس جنوبی» استرالیا، درحالی که هنوز برخی نگران تاثیرات منفی گوشی‌های هوشمند یا گجت‌های اینترنت محور هستند و از لزوم ممنوعیت استفاده از آن‌ها در مدارس سخن می‌گویند، این گجت‌های هوشمند خیلی زودتر از آنچه ما گمان کنیم با عبور از سد محدودیت ها، راه خود را به همه سطوح زندگی از پوشاک گرفته تا حتی بدن انسان باز می‌کنند.

بنابراین، چالش واقعی این نیست که آیا باید فناوری‌های جدید مثل هوش مصنوعی را در مدارس بپذیریم یا خیر. چالش واقعی این است که با توجه به سرعت تحولات دنیای فناوری، چگونه باید مدارس را همپای آن‌ها به روزرسانی کنیم تا کودکان برای ورود به آینده‌ای متفاوت از آنچه ما تجربه کردیم، آماده باشند. اینکه بیاموزیم چگونه با وجود همه فناوری‌هایی که نوع بشر را احاطه کرده، زندگی سالم، امن و مسئولانه‌ای داشته باشیم، یکی از کاربردی‌ترین مهارت‌های قرن ۲۱ تلقی می‌شود.

منبع: وبسایت ایکوال تایمز

انتهای پیام/

منبع: آنا

کلیدواژه: هوش مصنوعی AI چت جی پی تی چت بات آموزش فناوری ابزار های هوش مصنوعی هوش مصنوعی دانش آموزان چت جی پی تی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ana.press دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۳۹۶۳۱۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تدوین سند هوش مصنوعی باید مبتنی‌بر تمدن نوین اسلامی باشد/ پیش بینی بودجه ۵ همتی برای هزینه در هوش مصنوعی

به گزارش گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا؛ جمهوری اسلامی ایران در افق 1412 هجری شمسی با هدف استقرار تمدن نوین اسلامی و با برخورداری از زیست‌بوم هوش مصنوعی پیشرفته و نوآور مبتنی‌بر اصول و ارزش‌ها و اتکا بر قابلیت‌ها و توانمندی‌های ملی و بهره‌گیری هوشمندانه از تعاملات جهانی بین 10 کشور پیشروی هوش مصنوعی دنیا قرار دارد و با استفاده از آن در حکمرانی موضوعات کلان کشور،‌ ثروت‌آفرینی، ارزش‌آفرینی و رفاه و امنیت،‌ بیشترین پیشرفت را ایجاد می‌کند در این مسیر تدوین سند هوش مصنوعی در دستور کار این شوراست و برای اینکه درباره جوانب تدوین این سند و بررسی وضعیت برخی از کشورها اطلاعاتی کسب کنیم با طاووسی، مدیر فناوری‌های نوظهور دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی به گفت و گو نشسته ایم که در ادامه مشروح آن را می خوانید:

دانلود فیلم اصلی کد ویدیو

آنا: وضعیت کشورهای جهان و منطقه در حوزه هوش مصنوعی به چه صورتی است و اینکه چه برنامه‌هایی را برای خودشان در نظر دارند؟

طاووسی: در حال حاضر در اتحادیه اروپا بیش از 70 کشور برنامه مدون طولانی‌مدت در حوزه هوش مصنوعی دارند و به‌طورجدی در این زمینه سرمایه‌گذاری کرده‌اند و در کنار سند و مصوبات و چشم‌اندازی که دارند فعالیت اجرایی منظم و مدون هم انجام می‌دهند.

آنا: در ایران سیاستگذاری در حوزه هوش مصنوعی از چه زمانی آغاز شده است؟

طاووسی: در ایران نیز این فعالیت‌ها از سال‌ 96 آغاز شده است و از سال 2017 که کشورهای مختلف هم برنامه‌های مدون خود را کار کردند،‌ فعالیت‌هایی را داشته‌ایم اما بحث این است که برنامه‌هایی اجرایی شده ولی به صورت منسجم و مدون و براساس نقشه راه نبوده است.

باید به‌صورت متمرکز در برنامه‌های مدون هوش مصنوعی فعالیت کنیم

اگر بخواهیم کار جمعی در حوزه هوش مصنوعی انجام دهیم (فناوری‌ای هست که می‌تواند در بحث‌های اقتصادی و اجتماعی، فرهنگی،‌ امنیتی جامعه نقش داشته باشد باید به صورت متمرکز در برنامه‌های مدونی فعالیت خودمان را متمرکز کنیم) تاکنون فعالیت‌های زیادی انجام شده است.

معاونت علمی از سال 1396، ستادی را با مضمون هوشمند‌سازی و هوش مصنوعی تجهیز کرده و فعالیت‌هایی را انجام داده است، اما برنامه پیش‌نویس سند هوش مصنوعی به‌صورت منسجم از سال 1399 تهیه و برای شورای عالی انقلاب فرهنگی ارسال شده است. در این زمینه هماهنگی‌هایی با ذی‌نفعان این حوزه انجام شد که به‌طول انجامید.

باید از سویی یک برنامه منسجم و از سوی دیگر فعالیت‌های اجرایی در حوزه هوش مصنوعی داشته باشیم. اسناد و قوانین خوبی مصوب شده اما اجرایی نشده و مورد غفلت قرار گرفته است.

اسناد هوش مصنوعی باید قصدیت جمعی داشته باشد

بسیاری از مواقع فعالیت‌هایی انجام می‌شود؛ اما به دلیل جسته و گریخته بودن مطالب و اینکه به صورت یک نقشه راه و برنامه صورت نمی‌گیرد و قصد جمعی ندارد، پیشرفت نمی‌کند. برای توسعه و پیشرفت در حوزه هوش مصنوعی باید اسناد و فعالیت‌های اجرایی و کارهایی را توأمان داشته باشیم.

یک‌سری عقب‌ماندگی در حوزه هوش مصنوعی داریم که نمی‌شود برنامه‌ها را در این خصوص کنار بگذاریم و فقط بر اجرا تمرکز کنیم. برعکس این موضوع نیز صدق می‌کند و اگر بخواهیم فقط به برنامه بپردازیم و زمان را صرف نوشتن کنیم، از فعالیت عقب می‌مانیم. این دو کار باید به‌صورت مکمل یکدیگر انجام شود؛ خوشبختانه این اتفاق خوب در حال انجام است.

سند حوزه هوش مصنوعی در دو سال اخیر با جلسات مختلفی که در شورای عالی انقلاب فرهنگی با حضور ذی‌نفعان مختلف در بخش دولتی و خصوصی و با حضور بیش از 20 دستگاه و 40 جلسه در این زمینه برگزار شده است.

در جلسات مختلف شورای ستاد راهبری نقشه جامع علمی کشور این موضوع مطرح و نهایی‌سازی شده است و هم‌اکنون در دستور شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار گرفته است. در عین حال بحث‌های اجرایی حوزه هوش مصنوعی برای اجرایی‌سازی پیگیری می‌شود.

خوشبختانه ماده واحده‌ای توسط رئیس‌جمهور تهیه و تصویب شده است و بر این اساس یک مرکز هوش مصنوعی در کشور داریم که در سند به آن اشاره شده است که به چه شکل فعالیت‌ها را انجام دهد.

سند حوزه هوش مصنوعی بخش‌های مختلفی دارد. بخش‌هایی از این سند مانند بسیاری از اسناد دیگر به تعاریف و مقدمات مرتبط است؛ اما اصل و نقطه تمرکز سند براساس یک تصویر آینده است. متخصصان حوزه هوش مصنوعی یک چشم‌انداز 10 ساله در آینده در نظر گرفتند.

البته حوزه هوش مصنوعی فقط یک بخش فنی ندارد. چالش‌های فنی حوزه هوش مصنوعی در سه الی چهار دسته (مثلاً پردازش‌گرها،‌ دیتا و الگوریتم و پیاده‌سازی هوش مصنوعی و بحث‌های فنی و ...) تقسیم می‌شود؛ اما در حوزه اجتماعی بحث‌های نابرابری داریم که با ورود هوش مصنوعی این نابرابری‌ها بیشتر می‌شود.

تأثیر هوش مصنوعی در حوزه امنیتی

هوش مصنوعی در حوزه‌های فرهنگی از خودبیگانگی انسانی و بی‌هویتی می‌تواند ایجاد کند که اگر در مورد آن فکر نکنیم، ممکن است تشدید شود. هوش مصنوعی در حوزه‌های امنیتی تأثیرات زیادی دارد و می‌تواند چالش ایجاد کند البته از طرفی فرصت‌هایی را برای آینده کشور ایجاد می‌کند.

بخش‌های مختلف دانشگاهی، وزارتخانه ict و معاونت علمی ریاست جمهوری و سایر دستگاه‌ها در حوزه هوش مصنوعی در تدوین این سند حضور داشتند. به‌ویژه بخش خصوصی برای شکل‌گیری این چشم‌انداز کمک کرده است و اقداماتی که در ذیل این چشم‌انداز پیاده‌سازی می‌شود، انجام داده است.

قرار بر این است که سند هوش مصنوعی برخلاف اسناد ابلاغی از پایین به بالا تدوین و تصویب شود؛ درصدد هستیم تدوین این سند را با خرد جمعی انجام دهیم. متخصصان حوزه علوم انسانی، حوزه فنی و بخش‌های دیگر در تدوین این سند حضور داشتند و سعی بر این بود که چالش‌های حوزه هوش مصنوعی به‌نوعی در این چشم‌انداز 10 ساله هوش مصنوعی پاسخ داده شود.

آنا: در چشم‌انداز 10 ساله به چه مواردی دست پیدا کنیم؟

طاووسی: در ابتدا که سند تدوین شد، چشم‌انداز 5 ساله بود. به دلیل تحولاتی که در این حوزه وجود دارد، سعی شد چشم‌انداز را 5 ساله تهیه کنیم؛ اما با توجه به نقطه‌نظر اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی و متخصصان حوزه یک چشم‌انداز 10 ساله یعنی تا سال 1412 برای سند تهیه شده و سعی شده اقدامات و اهداف سند، بلندمدت‌تر دیده شود. بخش‌های چشم‌انداز هوش مصنوعی شامل 4 بخش اصلی می‌شود.

تصویری که ایجاد می‌کند یک هدف از جمله تمدن نوین اسلامی دارد. نزدیک به 6 سند ملی در حوزه فناوری داریم که اخیراً برای امنیت غذایی و نانو نوشته شده است. برای مثال، فناوری در حوزه نانو بسیار مهم، کلیدی و راهبردی برای کشور است و بیش از 20 سال است که در این زمینه کار و فعالیت می‌کند.

متخصصان در این حوزه فعالیت بسیار خوبی دارند که دو نقش کلیدی هم در آینده کشور خواهند داشت؛ اما این فناوری،‌ فناوری برای آبادانی کشور است و در چشم‌انداز سند نانو آمده که این سند برای آبادانی و تولید ثروت است؛ اما سند هوش مصنوعی مطرح‌شده سندی با هدف استقرار تمدن نوین اسلامی است، به عبارت دیگر، این سند قصد دارد تمدن‌ساز باشد.

بیش از 70 کشور به صورت منسجم سند هوش مصنوعی را تدوین کرده اند و در حال اجرا هستند. شواهد نشان می‌دهد که همه به دنبال این هستند از هوش مصنوعی در جهت حکمرانی، تمدن و منافع متنوع کشورشان استفاده کنند.

بسیاری از کشورها از هوش مصنوعی واهمه دارند

هوش مصنوعی یک فناوری‌ای نیست که فقط بخش اقتصادی کشور را تحت تأثیر قرار دهد، بلکه بزرگتر است و مربوط به تمدن می‌شود. هوش مصنوعی فناوری‌ای است که می‌تواند بسیاری از تمدن‌های کوچک را جزء تمدن‌های بزرگ کند و برعکس برخی از تمدن‌های بزرگ را به افول بکشاند. به همین دلیل بسیاری از کشورها از این فناوری واهمه دارند.

جایگزینی آمریکا در هوش مصنوعی منجر به ایجاد خطر تمدنی می‌شود

آمریکا نزدیک به 21 سند در حوزه هوش مصنوعی تصویب کرده که چشم‌انداز این سند،‌ حفظ پیشرو بودن در این حوزه است، زیرا می‌داند کشورهای دیگر از جمله چین به دنبال این هستند که در فناوری هوش مصنوعی جایگزین آمریکا شوند.

اگر کشوری بتواند جایگزین آمریکا در حوزه هوش مصنوعی شود، خطر تمدنی ایجاد می‌شود؛ بنابراین پیشرفت‌های کشورهای دیگر باید با روش‌های مختلف کند شود تا آمریکا بتواند پیشرو بودن خود را حفظ کند.

موضوع تمدن‌سازی حوزه هوش مصنوعی اهمیت ویژه‌ای دارد که در تصویری که برای حوزه هوش مصنوعی در سند توسط متخصصان تهیه شده به‌دقت در پیشانی کار آمده است. در این چشم‌انداز اهداف فرعی گفته شده است و به جای «فناوری» از عبارت «زیست‌بوم» استفاده کردیم که فراتر از فناوری است.

زیست بوم هوش مصنوعی شامل شبکه انسانی، شبکه سخت‌افزاری و نرم‌افزاری، شبکه داده و شبکه ذینفعانی که در این حوزه هستند، می‌شود، این زیست‌بوم پویاست و رشد می‌کند. همچنین به دلیل چالش‌هایی که در بطن حوزه هوش مصنوعی است، امکان دارد افول پیدا کند.

هوش مصنوعی یک فناوری است که به دلیل ماهیت هوش اعم‌از هوش انسانی و مصنوعی قابل مهار کردن نیست و بالذاته محسوب می‌شود.

اگر نتوانیم به‌درستی هوش مصنوعی را مهار کنیم، باعث اغتشاش می‌شود و یک سابقه در گذشته دارد، کشورهای صنعتی زمانی‌که وارد عرصه صنعتی شدند، افراد باهوش و نیروی متخصص خود را به صورت منظم و مسنجم در جهت اهداف و منافع کشور به‌کار بردند و هوش انسانی را در جهت منافع دخیل کردند.

زیست‌بوم هوش مصنوعی باید مبتنی‌بر اصول خاص باشد

اگر کشوری نتواند از هوش انسانی در جهت منافع خودش استفاده کند،‌ به مشکل بر می‌خورد. همچنین اگر هوش مصنوعی در جهت منافع یک کشور و منافع انسانی استفاده نشود،‌ می‌تواند منجر به ایجاد چالش‌های مختلف شود؛ بنابراین زیست‌بوم هوش مصنوعی باید مبتنی‌بر یک سری اصول و اهداف باشد.

زیست‌بوم هوش مصنوعی و نوآور مبتنی‌بر اصول و ارزش‌هاست که در سند هوش مصنوعی در قالب 10 ارزش‌ به‌دقت ذکر شده است. برای مثال، باید مراقب حریم خصوصی و استیلای هوش مصنوعی بر انسان باشیم.

همچنین باید از قدرت هوش مصنوعی برای سیطره بر قدرت انسان‌ها مراقبت که جزء اصول و ارزش‌های مذکور در سند است.

دانلود فیلم اصلی کد ویدیو

موضوع بعدی اتکا بر قابلیت‌ها و توانمندی‌های ملی است. برای اینکه این زیست‌بوم هوش مصنوعی گسترده خودمان را داشته باشیم باید اتکا بر قدرت‌ها و توانمندی‌های داخلی داشته باشیم که در اینجا کاملاً ذکر شده و در عین حال بهره‌گیری هوشمندانه از تعاملات جهانی داشته باشیم.

ایران جزء 10 کشور پیشروی هوش مصنوعی در دنیا قرار دارد

در حال حاضر حوزه هوش مصنوعی و محصولاتی که در این حوزه تهیه می‌شود توسط یک کشور و کمپانی نیست و با همکاری مجموعه‌ای از افراد در کشورهای مختلف انجام می‌شود. این تعاملات باید در تأمین زیرساخت داده و نیروی انسانی در حل چالش‌های حوزه هوش مصنوعی و بین‌المللی و تدوین استانداردهای بین‌المللی وجود داشته باشد که در داخل سند به صورت اقدامات ذکر شده است.

حوزه هوش مصنوعی،‌ مولد است. برای مثال، چت جی پی تی جزء هوش مصنوعی‌های مولد هستند؛ اما هوش مصنوعی که در آینده می‌آید،‌ جزء هوش مصنوعی تعاملی است. به بیان دیگر، این هوش مصنوعی صحبت می‌کند، جواب سوالات شما را می‌دهد، تصاویر را درک می‌کند، شنوایی و بویایی دارد و بسیاری دیگر از این موارد در این هوش تعبیه می‌شود. باید در برابر این هوش مصنوعی تعاملی اقداماتی انجام دهیم که در سند ذکر شده است. همچنین جایگاه ما در چشم‌انداز مشخص است ما باید در بین 10 کشور پیشروی هوش مصنوعی دنیا قرار داشته باشیم. براساس فرمایش مقام معظم رهبری که این فناوری بسیار مهم و راهبردی در آینده جهان است،‌ باید حداقل بین 10 کشور پیشروی هوش مصنوعی دنیا باشیم و در چشم‌انداز هم به صراحت ذکر شده است.

بخش آخر و بخش چهارم چشم‌انداز به کاربردها و استفاده‌هایی که از هوش مصنوعی داریم، بازمی‌گردد. استفاده از هوش مصنوعی و این زیست‌بوم در حکمرانی است. یکی از مشکلاتی که امروزه در کشور داریم،‌ بحث حکمرانی است.

ناکارآمدی‌ها و فسادهایی وجود دارد که هوش مصنوعی در زمینه حکمرانی و موضوعات کلان کشور می‌تواند کمک کند. موضوعات کلان کشور و اولویت‌هایی که در این زمینه وجود دارد در سند در قالب 33 اولویت هوش مصنوعی که جزء اولویت‌های کلان است، ذکر شده است.

برخی از این اولویت‌ها در حوزه آموزش‌وپرورش سامانه آموزش هوشمند شخصی‌سازی‌شده و معلم مجازی است. بحث بهداشت و درمان، دستیار هوشمند پزشک و پزشکی هوشمند و حکمرانی دولت و خدمات عمومی و هوشمند شدن فرآیند گردش کار اسناد و دفاع امنیتی است که در بخش‌های مختلف امنیتی باید از هوش مصنوعی استفاده شود.

صنایع، انرژی و سامانه هوشمند مدیریت و پشتیبانی، تأمین و نگهداری تجهیزات است. بحث محیط‌زیست و کشاورزی هوشمند، پایش، پیش‌بینی و کنترل سامانه آلودگی زیست‌محیطی به کمک هوش مصنوعی است.

ثروت‌آفرینی با هوش مصنوعی ممکن می‌شود

بحث زبان و ادبیات فارسی و مترجم هوشمند عمومی و تخصصی و ربات‌های گفتگوگر اولویتی دیگر در سند است. فرهنگ ایرانی و تمدن اسلامی و رصد رعایت اخلاق اسلامی است که توسط گروه‌ها و چهره‌های مرجع اجتماعی با استفاده از هوش مصنوعی است.

ثروت آفرینی از دیگر موضوعاتی است که هوش مصنوعی می‌تواند در آن اثرگذار باشد. ارزش‌آفرینی در کنار ثروتی که ایجاد می‌شود. بسیاری از فناوری‌ها،‌ مواردی است که به‌صورت ریالی قابل محاسبه نیست، بلکه باید به عنوان یک ارزش باشد مثل جان انسان‌ها. بنابراین هوش مصنوعی در حوزه های سلامت، محیط زیست، رفاه و امنیت  می‌تواند کمک‌کننده باشد.

آنا: در این سند با چالش‌هایی مواجه هستیم. برای حل این چالش‌ها راهکار و راهبردهایی در نظر گرفته شده است که بتوانیم به چشم‌انداز دست پیدا کنیم؟

طاووسی: بله؛ در سند پس از اینکه چشم‌انداز مطرح می‌شود، اهدافی که برای رسیدن به این چشم‌انداز مطرح شده را کاملاً بیان کرده است. برخی از چالش‌ها به حوزه نیروی انسانی بر می گردد در این زمینه 7 هدف برای حوزه هوش مصنوعی مطرح می‌شود. اول؛ توسعه سرمایه انسانی متخصص، متعهد و متناسب با قرار گرفتن در جمع 10 کشور پیشروی جهان است. دوم؛ ارتقا و تأمین زیرساخت‌ها با تأکید بر زیرساخت‌های حقوقی و مالکیت فکری، زیرساخت‌های شبکه ملی اطلاعات و کلان داده و زیرساخت‌های پردازشی و مدل‌های بزرگ چندوجهی بومی با رویکرد شتاب‌دهی به هوش مصنوعی و کاربردسازی آن است. سوم؛ رشد و جهش مداوم تولیدات فکری و تبدیل شدن به قطب تحقیقات هوش مصنوعی منطقه آسیای جنوب غربی با هدف رفع نیازهای کشور و مرجعیت بین‌المللی در حداقل یکی از شاخه‌های این حوزه است.

مرکز ملی هوش مصنوعی بازوی پیاده‌سازی سند هوش مصنوعی در کشور است

چهارم؛ ارتقای نوآوری بر پایه فناوری‌های بدیع با اثرگذاری اقتصادی و اجتماعی بالاست. پنجم؛ ارتقای رقابت‌پذیری اقتصادی کشور با استفاده از هوش مصنوعی است. ششم؛ نقش‌آفرینی فعال در تعاملات و همکاری‌های علمی و هفتم؛ ارتقای کیفیت حکمرانی است.

برای این موارد متناظر شاخص‌ها و راهبردهایی معرفی شده است و در نهایت ساختاری برای این حوزه گفته شده است که ساختار به مرکز ملی هوش مصنوعی اطلاق می‌شود. مرکز ملی هوش مصنوعی بازوی پیاده‌سازی این سند به کمک تمامی دستگاه‌ها، بخش خصوصی و ذینفعان این حوزه است. خوشبختانه منابع خوبی در ابتدا برای این حوزه اختصاص پیدا می‌کند. اگر بخواهیم به این اهداف برسیم با منابع معمول و کم امکان‌پذیر نیست. برای اینکه جز 10 کشور اول دنیا در این حوزه باشیم به منابع خوب نیاز داریم.

آنا: بسیاری از کشورها در حوزه هوش مصنوعی میزان سرمایه‌شان را اعلام کرده‌اند. در این سند در زمینه سرمایه‌گذاری در حوزه هوش مصنوعی صحبت شده است؟

طاووسی: بحث سرمایه‌گذاری در حوزه هوش مصنوعی جزء موارد بسیار مهمی به شمار می‌آید و در داخل سند به صورت شاخص‌هایی آمده است.

بحث قراردادهای پژوهشی تقاضامحور و میزان سرمایه‌گذاری دولتی و غیردولتی در حوزه هوش مصنوعی است. ما پیش‌بینی کردیم برای اینکه به اهداف برسیم حداقل 25 الی 50 همت سالانه باید در حوزه هوش مصنوعی تخصیص پیدا کند یا میزان فروش شرکت‌های دانش‌بنیان حوزه هوش مصنوعی که الان حدود 300 میلیارد تومان است، باید در 1412 براساس قیمت ثابت سال 1401 به هزار میلیارد تومان برسد.

بحث میزان جذب سرمایه‌گذاری خارجی در هوش مصنوعی از دیگر بحث‌های مطرح‌شده است که متأسفانه شاخص وضع موجود را نداریم؛ اما مهم است و باید در این زمینه بتوانیم سرمایه‌گذاری خارجی داشته باشیم.

بسیاری از کشورها مثل عربستان شاخص‌ها و اهداف معدود و محدودی در این زمینه دارند. بنابراین هم‌اکنون حدود 5 همت در این زمینه سرمایه‌گذاری اولیه می‌شود که این 5 همت با سرمایه‌گذاری‌های دیگر که در این زمینه وجود دارد، به 10 همت می‌رسد.

می‌توان این سرمایه‌گذاری را اهرم کرد که سرمایه‌گذاری‌های دیگر برای اینکه به اهداف مدنظر حوزه هوش مصنوعی دست پیدا کنیم و به تصویر آینده و چشم‌انداز دست پیدا کنیم، جذب این حوزه شوند.

آنا: در خصوص آینده و کشورهای اطراف در حوزه هوش مصنوعی و بودجه گذاری کشورهایی مثل ترکیه، قطر، امارات اطلاعاتی موجود است؟

طاووسی: کشورهای اطراف مثل عربستان، امارات و ترکیه سند برنامه مصوب دارند و طی گام‌های مشخصی در این حوزه سرمایه‌گذاری می‌کنند و فعالیت‌های مدون انجام می‌دهند و هر کدام چشم‌اندازهای خاص خودشان را دارند.

آنا: نکته پایانی؟

طاووسی: هوش مصنوعی با تمام خوبی‌ها و مزایایی که دارد نیاز به مهار کردن دارد. ما باید براساس یک نقشه راه گام‌های مشخص در حوزه هوش مصنوعی را پرشتاب گسترش دهیم. مسائل اخلاقی، ارزشی و حریم خصوصی زمانی که ذکر می‌شود،‌ دلیل بر توقف یا کاهش سرعت این حوزه نیست، بلکه باید با در نظر گرفتن این ارزش‌ها و حریم‌ها، حوزه هوش مصنوعی را گسترش دهیم تا هوش مصنوعی را به صورت مهارشده در آینده داشته باشیم و در نهایت بتوانیم تمدن نوینی که در چشم‌انداز مطرح شد را داشته باشیم.

دانلود فیلم اصلی کد ویدیو

انتهای پیام/